กายวิภาคสาตร์และสรีระวิทยา หลักสูตรนวดไทยเพื่อสุขภาพ 255ชั่วโมงสำหรับคนตาบอด ตอนที่3 ระบบไหลเวียนโลหิต ระบบหายใจ และระบบต่อมน้ำเหลือง

 ระบบไหลเวียนโลหิต

1.หน้าที่ของระบบไหลเวียนโลหิต ได้แก่ -ลำเลียงสารอาหาร ออกซิเจน ฮอร์โมน เกลื่อแร่ และเอมไซม์ เข้าสู่เซลส์ต่างๆทั่วร่างกาย  -ควบคุมอุณหภูมิร่างกาย โดยหลอดเลือดแดงที่ผิวหนังจะหดตัวเมื่ออากาศเย็นเพื่อเก็บความร้อน ไว้ในร่างกาย และเมื่ออากาศร้อนหลอดเลือดจะขยายตัวเพื่อระบายความร้อนออกจากร่างกาย  -ป้องกันร่างกายจากการเสียเลือด เมื่อเกิดบาดแผลกลไกการแข็งตัวของเลือดจะควบคุมไม่ให้ร่างกายเสียเลือดไปจนหมด นอกจากนั้นยังช่วยควบคุมสภาวะความเป็นกรดและด่างของร่างกายให้สมดุล

2.ระบบไหลเวียนโลหิต ประกอบด้วยส่วนสำคัญ3 สิ่ง คือ เลือด หัวใจ และหลอดเลือด

3.ในร่างกายมนุษย์จะมีเลือดอยู่ประมาณ 5ลิตร หรือประมาณ 7ถึง8เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว

4.เลือดประกอบด้วย เม็ดเลือด พลาสม่า และเกร็ดเลือด

5.เม็ดเลือดแดง มีหน้าที่ลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนไปส่งยังเซลส์ต่างๆ และนำคาร์บอนไดออกไซด์ไปกำจัดที่ปอด เม็ดเลือดแดงจะมีช่วงชีวิต 90ถึง120วัน แล้วจะถูกส่งทำลายที่ ตับ ม้าม และไขกระดูก

6.เม็ดเลือดขาว มีหน้าที่ป้องกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกาย เช่น ไวรัส แบคทีเรีย เม็ดเลือดขาวจะมีช่วงชีวิตอยู่ประมาณ 3ถึง12วัน

7.พลาสม่า คือส่วนที่เป็นน้ำของเลือดมีปริมาณ 55เปอร์เซ็นต์ของเลือดทั้งหมด และพลาสม่ามีน้ำเป็นองค์ประกอบถึง 90เปอร์เซนต์ ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการขนส่งเม็ดเลือดให้ไหลเวียนภายในหลอดเลือด

8.เกล็ดเลือด มีหน้าที่ในกระบวนการการแข็งตัวของเลือดเพื่อหยุดการไหลของเลือดในกรณีที่เกิดบาดแผลหรือมีเลือดออก เกล็ดเลือดมีปริมาณประมาณครึ่งหนึ่งของเม็ดเลือดแดง

9.หัวใจ มีลักษณะคล้ายดอกบัวคว่ำ ขนาดเท่ากำปั้นของเจ้าของ หัวใจมี4ช่องมีหน้าที่ดังนี้  ห้องบนขวารับเลือดดำจากร่างกายแล้วส่งต่อไปที่ห้องล่างขวาแล้วส่งต่อออกไปทำการฟอกที่ปอด จากเลือดดำกลายเป็นเลือดแดง แล้วปอดส่งเลือดแดงกลับหัวใจที่ห้องบนซ้ายแล้วส่งต่อไปห้องล่างซ้ายแล้วส่งออกไปจากหัวใจไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย

10.หลอดเลือด ประกอบด้วย หลอดเลือดแดง หลอดเลือดฝอย และหลอดเลือดดำ

11.หลอดเลือดแดง มีหน้าที่นำเลือดแดงไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย โดยหัวใจจะสูบฉีดเลือดไปทางหลอดเลือดขนาดใหญ่และแตกสาขาเป็นหลอดเลือดขนาดเล็กลงตามลำดับจนถึงหลอดเลือดฝอย

12.หลอดเลือดฝอย เป็นหลอดเลือดขนาดเล็กอยู่ปลายสุดของหลอดเลือด หลอดเลือดฝอยจะมีอยู่ในเนื้อเยื่อทุกชนิด ยกเว้น กระดูกอ่อน ผม เล็บ

13.หลอดเลือดดำ ทำหน้าที่นำเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจห้องบนขวา  75เปอร์ซนต์ของเลือดทั้งหมดในร่างกายจะถูกเก็บไว้ที่หลอดเลือดดำ  ภายในหลอดเลือดดำจะมีลิ้นเปิดปิดเพื่อป้องกันการไหลย้อนกลับของเลือด

14.ชึพจร คือการขยายตัวและหดตัวของหลอดเลือดตามการเต้นของหัวใจในการสูบฉีดเลือดส่งไปตามหลอดเลือด  ชีพจรหรืออัตราการเต้นของหัวใจผู้ใหญ่จะอยู่ที่72ถึง80ครั้งต่อนาที

15.ตำแหน่งของชีพจรมีดังนี้  หลอดเลือดแดงบริเวณขมับ  หลอดเลือดแดงบรเวณซอกคอใต้มุมคาง  หลอดเลือดแดงบริเวณที่ข้อพับศอก หลอดเลือดแดงบริเวณด้านนอกของข้อมือ หลอดเลือดแดงบริเวณขาหนีบ หลอดเลือดแดงบริเวณข้อพับเข่า หลอดเลือดแดงบริเวณหลังเท้า

16.ความดันโลหิต  คืออัตราการบีบตัวและคลายตัวของหัวใจ ในการสูบฉีดเลือด มีค่าเป็นมิลลิเมตรปรอท  ค่าความดันโลหิตของคนไทยปกติจะมีค่าประมาณ 110/70 มิลลิเมตรปรอท และไม่เกิน130/90 มิลลิเมตรปรอท

17.ระบบหายใจ ทำหน้าที่ในการนำออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย และนำคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย

18.ระบบหายใจ ประกอบด้วย  ท่อทางเดินหายใจ ปอด และกล้ามเนื้อสำหรับหายใจ

19.ท่อทางเดินหายใจ ประกอบด้วย  จมูก โพรงจมูก คอหอย กล่องเสียง หลอดลมใหญ่ที่แตกแขนงออกไปเป็น2ท่อย่อย ทำหน้าที่อากาศเข้าและออกจากปอด ปรับความชื้นและอุณหภูมิของลมหายใจให้เหมาะสมกับร่างกาย ดักกรองฝุ่นและเชื้อโรคโดยอาศัยขนจมูก เมือกในโพรงจมูกและหลอดลม

20.ปอด มี2ข้างอยู่ในช่องอกใต้ซี่โครง ปอดซ้ายมี2กลีบ ปอดขวามี3กลีบ

21.การแลกเปลี่ยนก๊าซจะทำที่ถุงลมเล็กๆภายในปอด

22.ในปอดมนุษย์จะมีถุงลมอยู่ประมาณ 300ล้านหน่วย

23.กล้ามเนื้อสำหรับหายใจ ได้แก่ กระบังลม กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง และกล้ามเนื้อหน้าท้อง โดยทั้ง3สิ่งจะทำงานประสานกันทำให้เกิดการหายใจเข้า และหายใจออก

24.อัตราการหายใจปกติของผู้ใหญ่จะอยูที่ 18 ถึง 20 ครั้งต่อนาที  ส่วนเด็กจะอยู่ที่30ถึง40ครั้งต่อนาที

25.ระบบน้ำเหลือง มีหน้าที่ผลิตเม็ดเลือดขาว เพื่อใช้สำหรับทำลายเชื้อโรค หรือสารพิษที่เข้าสู่ร่างกาย

26.ระบบน้ำเหลืองประกอบไปด้วย น้ำเหลือง หลอดน้ำเหลือง และต่อมน้ำเหลือง

27.น้ำเหลือง เป็นของเหลว ไม่มีสี ใสคล้ายน้ำ อยู่ภายในหลอดน้ำเหลือง มีหน้าที่ในการถ่ายเทอาหารหรือของเสียที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่ออกจากอวัยวะหรือเนื้อเยื่อ

28.การถ่ายเทของน้ำเหลืองมี2ทางคือ การซึมเข้าสู่หลอดน้ำเหลือง  และการซึมเข้าสู่หลอดเลือดดำโดยตรง

29.หลอดน้ำเหลือง เป็นท่อขนาดเล็ก มีลักษณะคดงอ และมีลิ้นอยู่ภายใน

30.ต่อมน้ำเหลือง มีรูปร่างรีคล้ายเมล็ดถั่ว บางต่อมมีขนาดใหญ่ บางต่อมีขนาดเล็ก มีหน้าที่ผลิตน้ำเหลือง และกักกันเชื้อโรคไม่ให้แพร่กระจายไปยังอวัยวะต่างๆ แต่ถ้าเชื้อโรคมีจำนวนมากจนไม่สามารถทำลายได้ ก็จะเกิดการติดเชื้อที่ต่อมน้ำเหลืองทำให้ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ

31.ม้าม คือต่อมน้ำเหลืองที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในร่างกาย

32.ต่อมธัยมัส มีลักษณะเป็นพู2พู อยู่หลังต่อมกระดูกหน้าอก ทำหน้าที่สร้างภูมิคุ้มกัน จะมีขนาดใหญ่สุดเมื่อมนุษย์เป็นทารกอายุ 2เดือน